Siyasi Nüfuz Sahibi Kişiler (PEP)
Siyasi nüfuz sahibi kişi (PEP), yolsuzluğa meyillilik açısından yüksek risk oluşturan, önde gelen bir kamu görevine sahip bireydir. PEP’ler toplumda önemli konumlara ve etkiye sahiptirler, bu nedenle kara para aklama, rüşvet, yolsuzluk veya terör finansmanıyla ilgili faaliyetler gibi suç faaliyetleri amacıyla kötüye kullanılmaya eğilimlidirler. Siyasi nüfuz sahibi kişilerin (PEP’ler) suç açısından daha yüksek riske sahip olması nedeniyle; düzenleyici makamlar PEP’in tanımının ve finans kuruluşları için bir PEP’in nasıl tanınıp tespit edileceğinin önemini vurgulamaktadır. Finans kuruluşları düzenli olarak PEP kontrolleri yapma hakkına sahiptir ve kara para aklamayla mücadele (AML) düzenlemeleri PEP yaptırımlarını da içerir.
PEP türleri
Siyasi nüfuz sahibi kişiler (PEP) arz ettikleri risklere bağlı olarak kendi içlerinde yerli veya uluslararası kuruluş PEP’leri ve yabancı PEP’ler gibi alt sınıflara ayrılır. Akrabalar ve yakınlar (RCA), Siyasi Nüfuz Sahibi Kişi (PEP) ile yakın ilişkisi olan veya bir şekilde ilişkili olan bireyler veya işletmeler olarak tanımlanır. PEP’ler kadar riskli değildir, ancak yine de Siyasi Nüfuz Sahibi Kişiler (PEP) ile bağlantıları nedeniyle yolsuzluğa ve rüşvete eğilimli oldukları için finansal suç işleme olasılıkları vardır.
PEP Listeleri
Bir PEP listesi, kamuda çok önemli bir konuma sahip olan ve finansal suçlara karışma olasılığı bulunan siyasi nüfuz sahibi kişileri (PEP’ler) içeren bir veri tabanıdır. Devlet bakanları, üst düzey askeri yetkililer, dünya liderleri veya üst düzey yöneticiler örneklerden bazılarıdır. PEP listeleri, kara para aklamayla mücadele (AML) kontrollerinin etkili şekilde yürütülmesinde kritik bir role sahiptir. İki tür PEP listesi vardır:
Adlandırılmış veya belgelenmiş PEP veri tabanı: Bu listeye dahil olan herkes onaylanmış siyasi nüfuz sahibi kişidir (PEP), ancak potansiyel müşterinin bu listede olmaması PEP sınıfına girmediği anlamına gelmez.
Görevler, pozisyonlar ve roller veri tabanı: Bu listede yer alan özellikler, bir bireyi potansiyel olarak finansal suçlara karışmaya daha meyilli olan siyasi nüfuz sahibi kişi (PEP) olarak nitelendirecek özelliklerdir.
Yaptırım Listeleri
Finansal suçlara karşı yürütülen uluslararası mücadelede finansal yaptırımların rolü; hükümetler tarafından yasadışı faaliyetlerle bağlantılı olabilecek yabancı organlarla ticareti önlemek veya kısıtlamak için kullanıldığından önemlidir. Bu amaçla, hükümetler ve küresel otoriteler tarafından yaptırım uygulanan kişi, kuruluş ve ülkeleri içeren yaptırım listeleri yayınlanmaktadır. Finans kuruluşları potansiyel müşterilerinin bu listelerde yer alıp almadığını veya kara para aklama gibi suç faaliyetlerine karışma riskinin yüksek olup olmadığını anlamak için bu yaptırım listelerini kontrol etmektedir. Yaptırım kontrolü Müşteri Durum Tespiti (CDD) ve Müşterinizi Tanıyın (KYC) süreçlerinin bir parçası olarak işe alım sürecinde uygulanacak ve düzenli olarak tekrarlanacaktır.
Yaptırım Listelerinin Amacı
Yaptırımların ve yaptırım listelerinin nihai amacı ekonomik istikrarı ve finans sistemlerinde daha yüksek güveni sağlamaktır. Bu nedenle küresel yaptırım listelerinin çoğu aşağıdaki finansal faaliyetlere dahil olan veya olabilecek kişileri, kuruluşları veya hükümetleri içerir:
Terör finansmanı
Uyuşturucu madde kaçakçılığı
İnsan hakları ihlali
Kara para aklama
Silahların yayılması
Uluslararası sözleşmelerin ihlali